บทความนวัตกรรมการศึกษาทางไกล

นวัตกรรมการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียม
การศึกษาทางในรูปแบบที่ผู้เรียนและผู้สอนทำกิจกรรมโดยที่ผู้เรียนและผู้สอนอยู่กันคนละที่ โดยผ่านสื่อรูปแบบต่างๆ เช่น โทรทัศน์ ผ่านดาวเทียม อินเทอร์เน็ท ทางไปรษณีย์ ฯลฯในรูปแบบสามารถติดต่อสื่อสารถึงกันระบบการสื่อสาร สองทาง เพื่อตอบสนองข้อจำกัดเรื่องการเดินทาง เวลาที่อาจจะไม่ตรงกัน การศึกษาทางไกลสามารถแก้ปัญหาดังที่กล่าวมา
หลักสำคัญของการศึกษาทางไกล
1. ผู้เรียนและผู้สอนอยู่ห่างจากกัน การเรียนการสอนทางไกล เป็นรูปแบบการสอนที่ผู้สอน และผู้เรียนอยู่ห่างไกลกัน มีโอกาสพบปะหรือได้รับความรู้จากผู้สอนโดยตรงต่อหน้าน้อยกว่าการ ศึกษาตามปกติ การติดต่อระหว่างผู้เรียนและผู้สอนนอกจากจะกระทำโดยผ่านสื่อต่าง ๆ แล้ว การ ติดต่อสื่อสารโดยตรงจะเป็นไปในรูปของการเขียนจดหมายโต้ตอบกัน มากกว่าการพบกันเฉพาะหน้า
2. เน้นผู้เรียนเป็นศูนย์กลางการเรียน ในระบบการเรียนการสอนทางไกลผู้เรียนจะมีอิสระใน การเลือกในการเรียน
หลักการของการศึกษาทางไกล
1. การศึกษาตลอดชีวิต
2. การให้โอกาสท่าเทียมกันทางการศึกษา

3. ส่งเสริมการศึกษามวลชน
ระบบการสื่อสารในการสอนทางไกล การสื่อสารในการศึกษาทางไกลจะใช้การสื่อสารทางเดียวและสองทางด้วยสื่อต่างๆ ดังนี้ การสื่อสารทางเดียว เป็นการสื่อสารที่ผู้สอนและผู้เรียนไม่มีการโต้ตอบกันทันที ผู้เรียนจะต้องมีการตอบสนองไปยังผู้สอนภายหลังจากที่ได้บทเรียนนั้นไปแล้ว      เช่นการใช้สื่อมวลชนได้แก่ สิ่งพิมพ์ วิทยุ โทรทัศน์
     การใช้เครือข่ายคอมพิวเตอร์ บน Internet แบบไม่ประสานเวลาโดย การสื่อสารสองทาง เป็นการสื่อสารที่ผู้สอนและผู้เรียนมีการโต้ตอบกันทันทีในระหว่างการเรียนการสอน แบ่งได้ 2 รูปแบบ
1.การใช้ระบบคมนาคมในลักษณะการประชุมทางไกล(Teleconference) สามารถใช้เฉพาะเสียงก็ได้ หรืออาจจะมีทั้งภาพและเสียงก็ได้เช่นกัน
2. การใช้เครือข่ายคอมพิวเตอร์ ในลักษณะห้องเรียนเสมือน (Virtual classroom) อาจะมีการโต้ตอบกันโดยทันทีระหว่างผู้เรียน และผู้สอน ด้วยการสนทนาสด หรือ การพิมพ์
ข้อดีของการศึกษาทางไกล
1) ผู้เรียนได้เรียนกับผู้สอนที่มีความเชี่ยวชาญในเนื้อหานั้น ๆ
2) สามารถบันทึกคำบรรยายหรือการสอนส่งผ่านคอมพิวเตอร์ หรือโทรทัศน์ไปยังผู้เรียนได้โดยสะดวก
3) ผู้เรียนที่อยู่ในการศึกษานอกระบบ ไม่จำเป็นต้องเดินทางมายังสถานศึกษาเหมือนปกติ และยังสามารถทำงานในสถานประกอบของตนเองได้
4) ตอบสนองความต้องการในการแสวงหาความรู้เพื่อพัฒนาคน และพัฒนางานในวิชาชีพของบุคคลได้ โดยไม่ต้องเข้ารับการศึกษาในสถานศึกษาในระบบปกติ
ข้อเสียของการศึกษาทางไกล
1. ต้องเรียนให้ทันกับเวลาออกอากาศ ในกรณีโทรทัศน์ผ่านดาวเทียม
2.วัสดุอุปกรณ์ติดตั้งยุ่งยาก
3. ต้องมีความรู้ และทักษะในการใช้อุปกรณ์ เช่น เรียนผ่าน อินเทอร์เน็ท
สื่อและวิธีการศึกษาทางไกล
 สื่อหลัก คือสื่อที่ผู้เรียนใช้ศึกษาได้ด้วยตนเองตลอดเวลาและทุกสถานที่ เช่น ตำรา
เอกสารคำสอน หรือคู่มือเรียน
 สื่อเสริม คือ สื่อที่จะช่วยเก็บตก ต่อเติมความรู้ให้แก่ผู้เรียนให้มีความรู้สมบูรณ์ขึ้น ในกรณีที่ผู้เรียนศึกษาจากสื่อหลักแล้วยังไม่เข้าใจก็สามารถศึกษาเพิ่มเติมจากสื่อเสริมได้ สื่อประเภทนี้จะอยู่ในรูปแบบของเทปสรุปบทเรียน วิทยุ เอกสารเสริม การสอนเสริมหรือการพบกลุ่ม เป็นต้น
ข้อเสนอแนะ
     นวัตกรรมแต่ละประเภท ควรใช้ให้เหมาะสมกับกลุ่มเป้าหมาย ซึ่งผู้ใช้ต้องคำนึงถึงความพร้อมของผู้เรียนและครูผู้สอนเพราะต้องใช้เทคโนโลยีชั้นสูงมาเป็นส่วนหนึ่งของการจัดการเรียนการสอนต้องมีการทดสอบและ ศึกษาหลักสูตรและวิธีการมาก่อนล่วงหน้าเพื่อป้องกันการผิดพลาด แต่นวัตกรรมที่กล่าวถึงข้างต้นล้วนแต่เป็นประโยชน์ทางการศึกษา เช่น การเรียนผ่านระบบอินเตอร์เน็ต การเรียนทางไกลผ่านดาวเทียม ผู้เรียนสามารถศึกษาหาความรู้ด้วยตนเองตามความสนใจ โดยมีคู่มือการใช้ และครูที่ปรึกษาคอยให้คำแนะนำ ผู้เรียนสามารถไปศึกษาได้โดยมีเครื่องรับสัญญาณซึ่งปัจจุบันราคาไม่แพงหาติดตั้งง่ายและยังมีแบบพกพาอีกด้วย
   ส่วนนวัตกรรมประเภทเรียนผ่านทางคอมพิวเตอร์ หรือ การเรียนการสอนบนอินเทอร์เน็ต (e-Learning) ก็มีข้อจำกัด เช่น ต้องมีความรู้ในการใช้คอมพิวเตอร์ ในการสืบค้นและทำบทเรียนที่ผู้จัดทำระบบสร้างขึ้นผู้ใช้ต้องได้รับการดูแลจากผู้ใหญ่โดยเฉพาะเยาวชนอาจใช้ไปในทางที่ผิดได้ ในปัจจุบันผู้ปกครองเป็นจำนวนมากที่ยังขาดทักษะในการใช้คอมพิวเตอร์ การใช้นวัตกรรมประเภทนี้ควรเป็นมีวุฒิภาวะ เช่นนักศึกษาระดับอุดมศึกษา หรือเป็นวิชาที่มีบทเรียนไม่ซับซ้อนนัก
อย่างไรก้อตาม นวัตกรรมทางการศึกษาที่พัฒนาขึ้น ผ่านช่องทางต่างๆ ล้วนแต่มีประโยชน์มากกว่าโทษ ขึ้นอยู่ที่ผู้ใช้จะนำสื่อไปใช้ให้เกิดประโยชน์และเลือกนวัตกรรมให้เหมาะสมกับวัยและระดับชั้น 
เอกสารอ้างอิง                      
www.elearningshowcase.com การเรียนการสอนผ่านเครือข่ายอินเทอร์เน็ต (E-Learning)



อรรคเดช โสสองชั้น นวัตกรรมทางการศึกษา


th.wikipedia.org ความหมายของการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียม


th.wikipedia.org หลักสำคัญของการศึกษาทางไกล


www.dlf.ac.th สถานีวิทยุโทรทัศน์การศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียม


กิดานันท์ มลิทอง รศ.ดร. เทคโนโลยีและการสื่อสารเพื่อการศึกษา


www.digitalandnetwork.com การจัดการเรียนการสอนผ่านเครือข่ายอินเทอร์เน็ต


edltv.thai.net/index.php?mod=Message&op=aboutus) หลักสำคัญของการเรียนทางไกล